Ścieżki Dydaktyczne

W ramach programu zreazlizowano dwie ścieżki edukacyjne:

1. Na terenie Zakładu Uzdatniania Wody "SOSNÓWKA" przy ulicy Wróblewskiego w Jeleniej Górze, gdzie jest przedstawiony proces uzdatniania wody od ujęcia ze środowiska do przekazania jej do sieci wodociągowej i mieszkańców miasta.
2. Na terenie Miejskiej Oczyszczalni Ścieków w Jeleniej Górze przy ul. Lwóweckiej, gdzie jest przedstawiony proces oczyszczania ścieków od przyjęcia ich za pomocą kolektorów i wozów asenizacyjnych z terenu Jeleniej Góry, aż po oddanie w formie oczyszczonej czyli wody do odbiornika - rzeki Bóbr.

Obie ścieżki składają się w jedną całość, która stanowi ilustrację zrównoważonego korzystania ze środowiska naturalnego oraz racjonalnego korzystania z ograniczonego zasobu jakim jest woda.

ŚCIEŻKA EDUKACYJNA – proces technologiczny prowadzony w Zakładzie Uzdatniania Wody „Sosnówka”

Tablica 1. Zakład Uzdatniania Wody „Sosnówka”.
Zakład Uzdatniania Wody „Sosnówka” przy ulicy Wróblewskiego powstał w latach 2005-2007 w ramach programu unijnego "ISPA/Fundusz Spójności". W pełni działać zaczął w 2008 roku.

Tablica 2. Zbiornik „Sosnówka”.
Źródłem wody dla Zakładu Uzdatniania Wody „Sosnówka” jest zbiornik retencyjny „Sosnówka” w gminie Podgórzyn, z którego woda spływa grawitacyjnie do pierwszego obiektu ciągu technologicznego ZUW – rozdzielczej komory zasuw.

Tablica 3. Cedzenie i ozonowanie wstępne.
Woda surowa z rozdzielczej komory zasuw trafia na sita, gdzie jest cedzona w celu pozbawienia zawiesin i kierowana do komory ozonowania wstępnego, w której ozon oczyszcza wodę z drobnoustrojów.

Tablica 4. Przygotowanie wody do filtracji.
Po ozonowaniu woda wstępnie uzdatniona trafia do budynku filtrów pośpiesznych i mieszana jest w komorach reakcji z chemikaliami: koagulantem, wodą wapienną i flokulantem. Wywołany zostaje proces koagulacji przez filtracją oraz korygowany jest odczyn pH.

Tablica 5. Koagulant.
Koagulant – 14% roztwór siarczanu glinu powoduje zlepianie się mniejszych cząsteczek zanieczyszczeń w tzw. kłaczki o dużych wymiarach, które łatwo odseparować.

Tablica 6. Flokulant.
Flokulant podnosi efektywność procesu koagulacji - przyspiesza powstawanie dużych kłaczków oraz powoduje, że są one bardziej zbite i ciężkie, przez co łatwiej osadzają się na filtrach.

Tablica 7. Woda wapienna.
Woda wapienna w postaci roztworu wapna hydratyzowanego na ma celu korektę odczynu pH wody po koagulacji.

Tablica 8. Filtracja I stopnia.
Z komór reakcji woda kierowana jest na filtry piaskowo-antracytowe, po przejściu przez złoże filtra stanowiące antracyt i piasek o różnych średnicach ziaren trafia do komory ozonowania pośredniego.

Tablica 9. Ozonowanie pośrednie i filtracja II stopnia.
Po filtracji I stopnia woda ponownie poddawana jest ozonowaniu, a następnie trafia na filtry węglowe, które poprawiają smak, zapach i barwę wody.

Tablica 10. Końcowa korekta jakości wody i zbiorniki filtratu.
Po filtracji II stopnia następuje korekta końcowej jakości wody przy użyciu węglanu sodu oraz chlorku magnezu, po czym woda kierowana jest do zbiorników filtratu.

Tablica 11. Pompownia II stopnia i wody płuczącej.
Woda ze zbiorników filtratu, dezynfekowana podchlorynem sodu, tłoczona jest pompami pompowni sieciowej do zbiorników retencyjnych, skąd spływa do sieci wodociągowej.

Tablica 12. Odbiór wód popłucznych.
Do osadników popłuczyn kierowane są wody z płukania sit, filtrów antracytowo-piaskowych i filtrów węglowych. Po odstaniu popłuczyny są kierowane do miejskiej sieci kanalizacyjnej.

Tablica 13. Urządzenia pomiarowe wydajności systemu i sterowanie procesami technologicznymi.
Pomiary wydajności systemu i jakości wody są na bieżąco dokonywane przez zainstalowany system aparatury kontrolno-pomiarowej i automatyki.

ŚCIEŻKA EDUKACYJNA – proces technologiczny prowadzony w Miejskiej Oczyszczalni Ścieków.

Tablica 1. Miejska Oczyszczalnia Ścieków.
Mechaniczno - biologiczna oczyszczalnia ścieków w Jeleniej Górze powstała w 1983 roku. Po I etapie rozbudowy i modernizacji jest obiektem o przepustowości 21 000 m3/d. Do 2014 roku zakończy się II etap modernizacji.

Tablica 2. Stacja zlewna ścieków i osadnik wód deszczowych.
Stacja zlewna ścieków jest punktem odbioru nieczystości dowożonych przez wozy asenizacyjne. Zadaniem osadnika wód deszczowych jest odbiór i magazynowanie ścieków oczyszczonych mechanicznie po kratach i piaskownikach na wypadek nadmiaru wód opadowych napływających na oczyszczalnię.

Tablica 3. Komora połączeniowa, koryto pomiarowe i pompownia na wysokie stany.
W komorze połączeniowej łączą się i mieszają dopływające ścieki, a następnie grawitacyjnie przepływają do koryta pomiarowego na wlocie do oczyszczalni. Pompownia na wysokie stany uruchamiana jest w celu odprowadzenia wody z osadnika wód deszczowych w sytuacji wysokich stanów wody w rzece Bóbr.

Tablica 4. Krata wstępna (rzadka).
Krata wstępna (rzadka) wychwytuje grube zanieczyszczenia stałe z ogółu ścieków. Następnie są one odwadniane, prasowane i trafiają na składowisko odpadów.

Tablica 5. Pompownia ścieków surowych i deszczowych.
Funkcją technologiczną pompowni głównej ścieków surowych i deszczowych jest pompowanie dopływających do oczyszczalni ścieków na układ mechanicznego oczyszczania ścieków.

Tablica 6. Krata wtórna (gęsta).
Na tym etapie ścieki podlegają wtórnemu cedzeniu na kracie o mniejszym prześwicie. Następuje tu eliminacja zanieczyszczeń stałych, które przedostały się przez kratę rzadką.

Tablica 7. Piaskowniki wirowe.
Funkcją piaskownika jest usunięcie ze ścieków zawiesiny mineralnej łatwo opadającej – piasku. Odwodniony w separatorze piasek podawany jest przenośnikiem śrubowym do pojemnika zbiorczego.

Tablica 8. Osadnik wstępny.
Osadnik wstępny ma za zadanie usuwanie ze ścieków zawiesiny na drodze sedymentacji - osad wstępny odprowadzany jest poprzez komorę zasuw. Odprowadzenie części pływających również odbywa się do komory czerpalnej pompowni osadu wstępnego, gdzie mieszają się one razem z osadem wstępnym.

Tablica 9. Reaktor biologiczny.
Rolą reaktora biologicznego jest usunięcie ze ścieków zanieczyszczeń na drodze procesów biochemicznych. W wyniku działalności mikroorganizmów osadu czynnego zachodzą procesy biologicznego usuwania ze ścieków węgla organicznego, azotu i fosforu.

Tablica 10. Osadniki wtórne, pompownia osadu powrotnego i nadmiernego.
Osadniki wtórne mają za zadanie rozdzielenie mieszaniny dwu faz: oczyszczonych biologicznie ścieków i biomasy osadu czynnego na drodze sedymentacji. Pompownia osadu powrotnego i nadmiernego służy do pompowania osadu czynnego zgromadzonego w osadnikach wtórnych, w większości do reaktora biologicznego a nadmiar do stacji zagęszczania osadu.

Tablica 11. Stacja dmuchaw i stacja dozowania soli żelaza.
Zadaniem dmuchawy jest dostarczenie do komór osadu czynnego powietrza celem natlenienia mieszaniny ścieków i osadu dla potrzeb procesu nitryfikacji i defosfatacji biologicznej. Zadaniem stacji dozowania soli żelaza jest magazynowanie i dozowanie koagulantu, którego funkcją jest usunięcie nadmiaru fosforu ze ścieków.

Tablica 12. Przetwarzanie osadu.
Fermenter służy do magazynowania osadu z osadnika wstępnego. Proces zagęszczania osadu nadmiernego przy użyciu zagęszczarek taśmowych następuje w stacji zagęszczania osadu. Stacja odwadniania osadu służy do odwadniania osadów: wstępnego i zagęszczonego osadu nadmiernego.

Tablica 13. Stacja kompostowania osadu.
Kompostownia osadu obejmuje: magazyn materiałów strukturotwórczych, pomieszczenia przygotowania i kompostowania osadu oraz wiatę składowania pryzmowego. Technologia kompostowania bazuje na zamkniętym procesie prowadzonym w bębnach kompostujących. W rezultacie osad jest przetworzony na kompost bogaty w składniki organiczne.